– تعريف
آسانسور(کلمه فرانسوي) وسيله اي براي جابجائي عمودي مسافر و بار مي باشد.
2-اجزاي اصلي
1- کابين و يوک (يوک چهارچوب نگهدارنده کابين ميباشد-کابین: اتاقک مسافر– قبلا کابین بدون در بود ولی
درحال حاضر کابین باید دارای در مستقل باشد.)
2- قاب وزنه(براي تعادل و خنثي کردن بخشي از وزن کابين و مسافر-وزنه های چدنی معادل وزن کابین به
علاوه نصف ظرفیت داخل قاب وزنه گذاشته میشود)
3- موتور محرک (ميتواند در بالاي چاه آسانسور يا در زير و کنار چاه باشد)
4- تابلو کنترل (در موتور خانه آسانسور قرارداده ميشود-قطعات الکترونیکی کنترل کننده آسانسور در آن جادارد)
5- ريل هاي راهنما(2سري براي هدايت کابين 2 سري براي هدايت قاب وزنه)
6- طناب هاي فولادي که يوک را از طريق فلکه کشش که سر موتور محرک وصل است به قاب وزنه مرتبط ميسازد)و با دوران فلکه کشش توسط موتور، کابين و قاب وزنه درجهات مخالف يکديگر به حرکت در مي آيند.
7- گاورنر و ترمز ايمني-در صورتيکه سرعت آسانسور از حد مجاز بالاتر رودگاورنر ترمز را به کار انداخته و فکهاي ترمز به ريل ها ميچسبد
8- بافر يا ضربه گيرهاي زير يوک و قاب وزنه
9- درهاي طبقات که فضاي چاه آسانسور را از کريدور طبقات جدا مينمايد.
10- شستي ها و نشانگر ها
3- ابعاد و فواصل
کل مسير کابين از بالا تا پايين را تراول يا کورس حرکت آسانسور مينامند. در زير کورس حرکت گودالي به عمق 5/1 الي 2 متر بايد باشد که به آن پيت يا چاله ميگويند.فاصله کف بالاترين طبقه تا زير سقف چاه آسانسور را اورهد مي نامند که اين فاصله 7/3 تا 5/4 متر است.
درتصویر بعدکه ملاحظه میفرمائید:
هد روم یا اورهد با علامت HR نشان داده شده
کورس سراسری حرکت با Travelنشان داده شده
عمق چاله با PDنشان داده شده
کف تمام شده با OKFF نشان داده شده و distance between floors فاصله طبقات میباشد.

ظرفيت آسانسور را با نفر يا کيلو بيان ميکنند. در تبديل نفر به کيلو هر نفر معادل 75 کيلو در نظر گرفته ميشود. مساحت کابين 4 نفره 8/0 متر مربع و به ازاء هر نفر تقریبا15/0 متر مربع به آن اضافه ميشود.
ارتفاع سقف کابين 220 الي 240 سانتيمتر و عرض در های متداول 70 يا80يا90يا100يا110 سانتيمتر و ارتفاع در 200 يا 210 سانتيمتر ميباشد
4- تنوع اجزاي آسانسور
-کابين : در ابعاد مختلف بسته به ظرفيت آسانسور ساخته ميشود. ديواره هاي کابين از جنس فولاد يا فولاد ضد زنگ يا شيشه ايمني مي باشد. کابين شيشه اي در چاه هاي غير بسته (بدون ديوار يابا ديوار شيشه اي ) کاربرد دارد که به آن آسانسور پانوراميک گفته ميشود.
– تزئینات کابین : تزئینات متداول داخل کابین به ترتیب افزایش قیمت به شرح زیر است:
• فرمیکا با زوار آلومینیوم
• فرمیکا با زوار استیل
• فرمیکا و پنل های استیل
• روکش استیل خش دار
• روکش استیل گندمی
• روکش استیل طرح دار
• کابین های وارداتی از ایتالیا و ترکیه
البته بعضی انواع فرمیکای ضد خش هم قیمت استیل می باشد.

– درب آسانسور:

درب کابين آسانسور مي تواند کشوئي از وسط باز شو(سانترال) يا يک طرف بازشو(تلسکوپي) يا آکاردئوني (اتوبوسي) باشد همچنين جنس لته هاي در مي تواند استيل يا رنگي يا شيشه اي باشد.
درب طبقات ميتواند لولائي يا کشوئي باشد. جنسيت آن نيز استيل يا فولاد رنگ شده يا شيشه است
درب های متداول و مشهور که در بازار ایران مصرف زیادی دارند عبارتند از:
• درب نوع X7 کپی سلکوم ایتالیا که قابل رقابت با انواع خارجی است.
• سماتیک 2000 طرح خارجی که در ایران کپی سازی میشود و توسط چند کارخانه ساخته میشود.
• فرماتور ساخت ترکیه همچنین فرماتور اسپانیا- درانواع کاملا وارداتی و یا فقط مکانیزم و موتور وارداتی و لته های ساخت داخل
• سلکوم ساخت ایتالیا – این نوع در بسیار دقیق و محکم و برای ساختمانهای تجاری پر تردد مناسب است.
• بعضی مارکهای دیگر از ترکیه چین و یا اروپا نیز وجود دارد
– موتورمحرک : مي تواند موتور گيربکس يا گيرلس باشد. کنترل آن دو سرعته (تند و کند) و يا سرعت کنترل شده توسط ولتاژو فرکانس متغير ( به نام تري وي اف VVVF) مي باشد.در تري وي اف غیر از حرکت و توقف آرام صرفه جوئي 40 درصدي در انرژي خواهيم داشت.
موتورگیربکس های متداول که از شهرت جهانی برخوردارند و در ایران نیز عرضه میشوند به شرح زیر میباشند:
• آلبرتوساسی ساخت ایتالیا
• الکمپ ساخت ایتالیا
• مونتاناری ساخت ایتالیا
• شیندلر ساخت اسپانیا
• سیکور ساخت ایتالیا
• تیسن ساخت آلمان
• آکار ساخت ترکیه
• تورین ساخت چین
علاوه برآن مارکهای متعدد چینی و ترکی نیز به فروش میرسد که بعضا دارای کارائی خوبی هستند.
– ريل هاي راهنما- بسته به ظرفيت و سرعت آسانسور در ابعاد و کيفيت هاي مختلف ساخته مي شود. متداول ترين آنهابراي قاب وزنه T45 وT50وT45توخالي و در سرعت بالاي 5/2 متر بر ثانيه T70وT82 است و براي هدايت کابين ريل هاي T70 وT82 براي سرعت کم وآسانسورهای سبک وT89وT90وT125وT127براي سرعت بالا یا آسانسور سنگین به کار مي رود.ريل هاي بدون ماشينکاري داراي پسوند/A و ريل ماشينکاري شده مناسب براي سرعت 5/1 به بالا داراي پسوند/Bميباشند. ريل ها از فولاد ساختماني ساده و به طول 5 متر ساخته ميشوند.قسمت درگير با کفشک کابين يا قاب وزنه نوک ريل است که داراي ضخامت 5 و 9 و 16 است.

T70 يعني اندازه پشت بال ۷۰ ميليمتر و از پشت تا نوك ۶۵ ميليمتر . در اين ريل ضخامت نوك ريل ۹ ميليمتر است. T70x65x9
________________________________________
انواع مارکهای موجود:
– ریل آس ری ساخت ترکیه
-ریل لوسال اسپانیا
– ریل ماراتسی اسپانیا
– ریل ساورا اسپانیا
– ریل مونت فرو ایتالیا این ریل در حال حاضر گران قیمت ترین ریل های ذکر شده میباشد.
– ریل های ساخت چین که دارای کیفیت بسیار عالی بوده و از سایر ریل ها ارزانتر هستند.
________________________________________
– طنابهاي فولادي: از قطر 8 تا 16 کاربرد دارد. تعداد طناب فولادي از 3 تا 9 عدد متغيير است.بستن طناب فولادي به صورت 1:1 و 2:1 کاربرد دارد. در حالت 2:1 سرعت نصف شده و گشتاور دو برابر ميشود که در اينصورت با موتور قدرت کمتر مي توان بار سنگينتر را در سرعت کمتر به حرکت در آورد.

سيم بندي ۱ به يك

سيم بندي ۲ به يك
نسبت 3:1 و 4:1 نیز در موارد خاص آسانسور باری سنگین و سرعت کم به کار میرود. درشکلها قطعه چهارگوش (آبی) کابین مسافر و قطعه مستطیلی هاشور خورده (زرد) قاب وزنه میباشد. دایره بزرگ (صورتی) فلکه کشش موتور وچرخ های کوچک(سرمه ای) قرقره های متحرک یا ثابت می باشند.

نسبت ۴:۱ نسبت ۳:۱

سیم بکسل های موجود در بازار بسیار متنوع و با مارکها و بافت های متعدد عرضه میشود. تمایز مارکهای مختلف گاها بسیار دشوار است.
– ترمز ايمني: از گاورنر فرمان ميگيرد و در صورت افزايش سرعت بيش از حد فکهاي آن با ريل هادر گير شده و کابين راازحرکت باز ميدارد.ترمز ايمني داراي نوع آني(توقف سريع) براي سرعت هاي کمتر از 1متر بر ثانيه و نوع تدريجي(توقف آرام ) براي سرعت بيش از 1 متر بر ثانيه مي باشد.
– بافر: مي تواند از جنس لاستيک (پلي اورتان) براي سرعت کمتر از 1 متر بر ثانيه و از نوع هيدروليکي براي سرعتهاي بالاتر باشد. بافر ها در کف چاله و در زیر موقعیت قاب وزنه و زیرموقعیت کابین نصب میشوند.بافر فنری نیز متداول است.
– نشانگر و شستي ها: هم در داخل کابين و هم کنار درب بيرون (طبقات) براي احضار و فرمان حرکت به کابين در انواع متنوع ساخته ميشوند.
تابلو کنترل : اين تابلو ها ميکروپروسسوري دو سرعته يا تري وي اف با امکانات کامل قابل تعريف از قبيل پارک در طبقه دلخواه و توقف در طبقات زوج يا فرد و مانور خاص در حالت آتش سوزي و شمارش تعداد سفر و اعلام خرابي و ارسال پيام به موبايل و غيره مي باشد. تابلو مي تواند مجهز به باطري قابل شارژ و سيستم نجات مسافر در هنگام قطع برق باشد که به آن بلاک آوت مي گويند. برای سیستم vvvf واحدی به نام درایو یا اینورتر به تابلو کنترل اضافه میشود.

ادامه جزوه جامع آموزشی آسانسور